سیستم کنترل پایداری یا ESP نخستین بار توسط مرسدس بنز ابداع شد و تاکنون نقش بسیار مهمی در پیشگیری از حوادث رانندگی ایفا کرده است. طبق آمار موسسه امنیت بزرگراه های آمریکا، سالانه از حدود 10.000 تصادف به علت فعال بودن این سیستم جلوگیری می شود.

 

تحقیق و توسعه سیستم کنترل پایداری مربوط به دهه هشتاد میلادی می شود. اما معرفی رسمی و آغاز به کار آن مربوط به سال 1995 و همکاری شرکت بوش با مرسدس و بی ام و بود. مرسدس بنز S600 coupe به عنوان اولین خودرو جهان مجهز به این سیستم یعنی ESP شناخته می شود. همان سال شرکت بوش این سیستم را روی بی ام و سری 7 (E38) تست کرد.

امروزه تقریبا همه شرکت های بزرگ خودروسازی از این سیستم در خودروهایشان استفاده می کنند و هر کدام نامی برایش انتخاب کرده اند. به عنوان مثال جنرال موتورز StabiliTrak ، نیسان VDC ، پورشه PSM و... اما ماهیت و نحوه کارکرد همه آنها یکی است و در عملکرد تفاوتی با هم ندارند.  ESP مخفف Electronic Stability Program به معنای برنامه پایداری الکترونیکی است.

همه این سیستم ها با استفاده از سنسورهایی با تکنولوژی بالا و پردازِش در رایانه مرکزی خودرو (ECU) و بروز عکس العمل های مناسب از بروز حادثه جلوگیری می کنند.

در سرعت بالا یا مسیر های لغزنده به طور طبیعی خودرو دچار بیش فرمانی یا کم فرمانی می شود. کم فرمانی یعنی خودرو تمایل دارد به حرکت مستقیم ادامه دهد به جای اینکه دور بزند و بیش فرمانی دقیقا مفهوم عکس آن است. سیستم های کنترل پایداری برای مقابله با این دو مشکل تعبیه شده اند.

سیستم کنترل پایداری به کمک دیگر سیستم های موجود در خودرو مانند ABS ، Traction ، Yaw و ... عمل می کند. کار اصلی این سیستم تشخیص انحراف حرکت خودرو از مسیر معین شده توسط راننده و جلوگیری از آن است.

وظیفه سنسور Yaw تشخیص چرخش حول محور قائم یا همان محور Z است. وقتی این سنسور کوچکترین انحرافی را مشاهده کند، به سرعت به کامپیوتر مرکزی گزارش می دهد و سیستم ESP وارد عمل می شود.

سیستم ESP با کنترل تک تک چرخ ها و مدیریت دریچه گاز از انحراف خودرو جلوگیری می کند. سیستم اختلاف زاویه خودرو و زاویه فرمان را با تحلیل داده های سنسور ها محاسبه کرده و ESP وارد عمل می شود. دریچه گاز را کنترل می کند تا خودرو به سرعت مطلوب برسد و ترمز هر چرخ را جداگانه فعال می کند تا خودرو به مسیر تعیین شده توسط راننده برگردد.

سیستم ABS نقش مهمی در عملکرد ESP دارد، چراکه قفل شدن چرخ ها موقع ترمز گیری توسط ESP به فاجعه منجر می شود و ABS با قطع و وصل کردن متوالی و سریع ترمز از قفل شدن جلوگیری می کند.

سه سنسور اصلی در عملکرد ESP موثر است:

سنسور سرعت دورانی چرخ که رایانه داده هایش را با سرعت طولی خودرو مقایسه می کند تا از وضعیت چرخ و پایداری اطلاع یابد.

سنسور زاویه فرمان که زاویه مورد نیاز راننده جهت حرکت در مسیر مطلوب را در اختیار ECU قرار می دهد.

سنسور Yaw یا چرخش حول محور قائم که در وسط خودرو قرار دارد و انحراف خودرو را محاسبه می کند.

رایانه مرکزی با استفاده از اطلاعات این سه سنسور تصمیمات لازم را اخذ می کند و در اختیار ESP می گذارد تا ESP به کمک دیگر سیستم ها از بیش فرمانی یا کم فرمانی جلوگیری کند.

سازمان NHTSA (سازمان ملی امنیت بزرگراه و ترافیک آمریکا) اعلام کرد این سیستم تا 35 درصد باعث کاهش تصادفات و همچنین خودرو های شاسی بلند فاقد این سیستم نسبت به خودرو های دارای ESP 67 درصد بیشتر دچار حادثه شده اند. وجود این سیستم به خصوص در شرایط لغزنده بسیار ضروریست و استفاده از آن در خودروهای جدید تبدیل به امری رایج شده است.

 

پربازدیدترین مطالب اخیر
پیشنهاد سردبیر
256 کاراکتر باقی مانده