لازم به ذکر است، Rec به معنی ضبط است و Rec 709، یک ویژگی فرمت استاندارد در تلویزیون‌های با کیفیت بالاست، که صفحه نمایش عریض 16 به 9 دارند. همچنین DCI P3، فضای رنگی مورد استفاده برای پروژکتورهای حرفه ای دیجیتال است، که هم‌اکنون در صنایع فیلم‌سازی و سینما به کار می‌رود. علاوه بر این Rec 2020، فضای رنگی دارای بزرگترین استاندارد است و 76 درصد از طیف‌های مرئی را پوشش می‌دهد. ویژگی مذکور، در مورد محتویات اچ دی آر، همچون دیسک‌های بلوری اولترا اچ‌دی  و پخش زنده ویدئوها، بسیار کاربردی است. بدین ترتیب، ما به آزمون وجود این قابلیت و بررسی میزان وسعت رنگ دو فضای رنگی DCI-p3 و Rec 2020، در تلویزیون‌ها، می‌پردازیم.   

دلیل اهمیت این آزمون: محتویات اچ دی آر (شامل دیسک‌های بلوری اولترا اچ‌دی  و پخش زنده)

مولفه‌های امتیازدهی:

مختصات xy فضای رنگی DCI P3: 25 درصد

مختصات uv فضای رنگی DCI P3: 25 درصد

مختصات xy فضای رنگی Rec 2020: 25 درصد

مختصات uv فضای رنگی Rec 2020: 25 درصد

 

دلیل اهمیت این آزمون

همانطور که گفته شد، ویژگی مذکور، تنهای در خصوص محتویات اچ دی آر، همچون دیسک‌های بلوری اولترا اچ‌دی  و پخش زنده ویدئو، اهمیت می‌یابد، چرا که تنها در این موارد، از قابلیت نمایش تعداد رنگ‌های بیش‌تر، استفاده می‌شود.

چنانچه در ویدئوهای سازگار، میزان محدوده رنگی، از استاندارد فضای رنگی Rec 709 فراتر رود، تفاوت قابل توجهی حاصل خواهد شد. در عکس‌های فوق، می‌توان به مقایسه تلویزیون سامسونگ مدل js8500 (عکس سمت چپ)، که دارای ویژگی نمایش وسعت بیشتر محدوده رنگی نیست، با تلویزیون سامسونگ js8500 (تصویر سمت راست)، که از این ویژگی برخوردار است، پرداخت.

نمونه یک فایل اچ دی آر در هر دو مدل مذکور، در حال نمایش است. در تصویر سمت راست، مشخص است که تنوع و عمق رنگ‌ها بیشتر است، با وجود اینکه در هر دو این تصاویر، تمام فضای رنگی گسترده، مورد استفاده قرار نگرفته است (92 درصد DCI-P3 و 68 درصد Rec2020). در صورتی که کل فضای رنگی در این تصاویر، نمایش داده می‌شد، عکس‌هایی بسیار حیرت‌انگیزتر قابل مشاهده بود.

در اولین ارزیابی، به بررسی چگونگی فعال‌سازی این قابلیت و افزایش آن در تلویزیون‌ها می‌پردازیم. مجددا لازم به ذکر است که، این آزمون تنها در خصوص محتویات اچ دی آر، مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان اهمیت این آزمون، به دو مسئله بستگی دارد:

1. آیا تلویزیون از این قابلیت برخوردار است؟
2. در صورت فعال‌سازی این قابلیت، میزان نمایش وسعت بیش‌تر محدوده رنگی تلویزیون تا چقدر است؟

برای انجام این آزمون، از منوی تلویزیون استفاده می‌شود، تا گزینه‌ای را بیابیم که بتوان بوسیله آن فعال‌سازی ویژگی مذکور را انجام داد. سپس در صورت امکان، به محاسبه محدوده رنگی، می‌پردازیم و آستانه 67 درصد را در مختصات uv فضای رنگی Rec 2020 را در صورت وجود سطوح بالاتر این ویژگی، در نظر می‌گیریم.

ماهیت این آزمون: بررسی وجود گزینه مربوط جهت فعال‌سازی ویژگی مذکور در تلویزیون‌

دلیل اهمیت این آزمون: محتویات اچ دی آر (شامل دیسک‌های بلو ری اولترا اچ دی و پخش زنده ویدئو)

 

این آزمون، به ارزیابی میزان وسعت رنگی موجود در فضای رنگی

DCI P3 تلویزیون، می‌پردازد.دو نوع فضای رنگی در مدل‌های آتی تلویزیون‌ها، قابل مشاهده است، که فضای رنگی DCI P3 زودتر از نوع دیگر، مورد استفاده قرار خواهد گرفت و رنگ‌های پایه‌ای مورد نیاز محتویات اچ دی آر را ارائه خواهد داد. یک دستگاه تلویزیون می‌بایستی قادر باشد 90 درصد از فضای رنگی DCI P3 را نمایش دهد، تا از حداقل الزامات گروه UHD Alliance (مجموعه‌ای متشکل از ‌شرکت‌های تولیدکننده تلویزیون، که گواهی مخصوصی به محصولات دارای حداقل شرایط تعیین شده توسط این گروه، اعطا می‌کند) برخوردار باشد. بنابراین، این آزمون، از آزمون فضای رنگیRec 2020 اهمیت بیش‌تری دارد.

فضای رنگی DCI P3

تفاوت اصلی بین دو فضای رنگی DCI P3 و Rec 709 (فضای رنگ استاندارد حال حاضر)، این است که فضای رنگی DCI P3، می‌تواند انواع بیشتری از رنگ سبز را نمایش دهد و تعدد رنگ‌های قرمز نیز بیشتر خواهد شد. از طرفی، تنوع رنگ‌های آبی نیز تغییری نیافته است. بنابراین، تقریبا بیش از نیمی از طیف مرئی ارائه می‌شود و کیفیت تصویر نیز،  در مقایسه با فضای رنگی Rec 709، افزایش می‌یابد، چرا که این فضای تنها 35 درصد طیف مرئی را نمایش می‌دهد.

در این آزمون، از روش اسپکتروفتومتر خاصی¹ (که بوسیله یو اس بی به کامپیوتر متصل است)، جهت تجزیه و تحلیل شش رنگ، شامل قرمز، سبز، آبی، زرد، ارغوانی و سبزآبی، استفاده می‌شود، که همگی آن‌ها در میزان 75 درصد درخشندگی و اشباع رنگ‌های متفاوت، نمایش داده می‌شوند و توسط نسخه 5 نرم‌افزار کالمن²، با مقاصد تجاری، تهیه شده‌اند و در صفحه 18 درصدی نیز در تلویزیون قابل مشاهده‌اند. اشباع رنگ‌های 20 درصد، 40 درصد، 60 درصد، 80 درصد و 95 درصد نیز محاسبه می‌شوند. همزمان با اجرای این آزمون، از ابرداده‌های اچ دی آر (در تلویزیون‌های مخصوص به آن) استفاده می‌کنیم و ویژگی وسعت محدوده رنگی را نیز در تلویزیون‌هایی که گزینه مربوط به آن را دارند، فعال می‌نماییم. همچنین، تلویزیون‌های فاقد این ویژگی را نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

فضای رنگی DCI P3 در مختصات xy

این مختصات، مربوط به ناحیه پوشش‌دهی نقطه برخورد فضای رنگی DCI P3 و حدود تلویزیون‌ می‌شود، که با توجه به استاندارد مختصات xy تهیه شده توسط کمیسیون بین‌المللی CIE در سال 1931، ارائه شده است.

لازم به ذکر است، این کمیسیون، یک سیستم مختصات رنگ مبتنی بر رنگهای پایه مجازی تعریف کرده است، که با استفاده از آن کلیه رنگها قابل رویت هستند. برای مثال، در این سیستم، مختصات xy، ترکیب رنگ را بصورت تابعی از x و y، نشان می‌دهد. این کمیسیون در سال 1976 نیز استاندارد دیگری ارائه کرده است، که در آن مختصات uv، تعریف شده است.

با وجود اینکه مختصات مذکور، در نمایش تفاوت ادراکی بین رنگ‌ها، بهترین گزینه نمی‌باشد، استفاده از آن جهت پوشش ناحیه مذکور، تخمین مناسب‌تری از اندازه حقیقی محدوده رنگی، در مقایسه با مختصات uv که در زیر شرح داده شده است، حاصل می‌کند. 

نقطه برخورد مذکور، بدین معنی است که برخی اوقات ممکن است محدوده رنگی تلویزیون‌هایی که از سطوح بالای این ویژگی برخوردارند، کاهش یابد، و به مقداری کمتر از یک رسد. این وضعیت، در محدوده‌ای کمتر و در صورتی که تلویزیون خارج از فضای رنگی  DCI P3 قرار گیرد، رخ  می‌دهد.

با این حال در هر شرایطی، هر دو رقم، تخمینی از محدوده رنگی حقیقی هستند، چرا که در فضایی دو بعدی، از طریق تلاقی نقاط مذکور، محاسبه می‌شوند. بصورت ایده‌ال، ما نقطه تلاقی محدوده مذکور را در فضایی سه بعدی محاسبه می‌کردیم. با این حال، این روش تقریبا در عمل غیرممکن است، زیرا نیازمند انجام میلیون‌ها محاسبه (برای کلیه رنگ‌ها) می‌باشد، تا میزان دقیق فضای رنگی تحت پوشش تلویزیون، حاصل شود.   

ماهیت این آزمون: بررسی میزان پوشش فضای رنگی DCI P3 در مختصات xy ارائه شده توسط CIE در سال 1931

دلیل اهمیت این آزمون: نمایش محتویات مربوط به DCI P3 (شامل اچ دی آر و دیسک‌های بلو ری اولترا اچ دی) مقادیر مطلوب: > 90 درصد

مقادیر تفاوت قابل توجه: 5 درصد

 

فضای رنگی DCI P3 با مختصات رنگی uv

این حالت نیز مشابه مختصات xy است که در بالا توضیح داده شد (بدین معنی که، از نقطه تلاقی فضای رنگی DCI P3 و محدودیت‌های تلویزیون حاصل شده است)، اما این حالت با توجه به استاندارد مختصات uv ارائه در نظر گرفته می‌شود، کهدر سال 1976 توسطCIE ، ارائه شده است. همانطور که در بالا توضیح داده شد، این مختصات نیز تخمین مناسبی برای محدوده رنگی حقیقی نمی‌باشد. در تلویزیون‌های ال سی دی، میزانی بیش از میزان بدست آمده توسط مختصات xy، حاصل نمی‌شود. بنابراین، بدلیل مطلوبیت بیشتر نتایج این مختصات، از آن جهت تقویت طیف‌های تولیدی توسط تلویزیون، استفاده می‌شود.

ماهیت این آزمون: پوشش فضای رنگی DCI P3 با توجه به استاندارد تهیه شده در سال 1976 توسط CIE در فضای دارای مختصات uv

دلیل اهمیت این آزمون: محتویات مربوط به فضای رنگی DCI P3 (شامل اچ دی آر و دیسک‌های بلوری اولترا اچ دی)

مقادیر مطلوب: > 90 درصد

مقادیر تفاوت قابل توجه: 5 درصد

 

فضای رنگی Rec 2020

این آزمون، به ارزیابی محدوده رنگی فضایRec 2020 ، می‌پردازد، که تلویزیون قادر به نمایش است. هیچ تلویزیونی وجود ندارد که بتواند تمام رنگ‌های فضای رنگی Rec 2020، را نمایش دهد و همچون تلویزیونی طی سال‌های آتی نیز حتی موجود نخواهد شد. با این حال، جهت پیش‌رفت تکنولوژی، استفاده از فضای رنگی Rec 2020 در حال حاضر برای طیف‌های مربوط به اچ دی آر تعریف شده است. بدین ترتیب، محتویات اچ دی آر مربوط به فضای رنگی DCI P3 که هم اکنون در تلویزیون‌های دارای این ویژگی، وجود دارد، در آینده از فضای رنگی بسیار وسیع Rec 2020 نیز ، استفاده می‌کند.

از ویژگی‌های فضای رنگی Rec 2020 نیز، مشابه فضای رنگی DCI P3، می‌توان به قابلیت نمایش انواع جدیدی از رنگ سبز اشاره نمود. علاوه بر این، فضای رنگی Rec 2020، تعداد رنگ‌های آبی و قرمز را نیز افزایش داده است. بنابراین، می‌تواند در کل 75 درصد طیف مرئی را نمایش دهد و افزایشی، حتی بیش از فضای رنگی DCI P3، به همراه داشته باشد.

ما روند مشابهی را برای محاسبه فضای رنگی ReC 2020، همچون فضای رنگی DCI P3، طی می‌کنیم، منتها ارزیابی رنگ‌بندی‌های تلویزیون، بصورت درصدی از فضای مربوط به ReC 2020، محاسبه می‌شود.

فضای رنگی Rec 2020 در مختصات xy

این مختصات، مربوط به ناحیه تحت پوشش نقطه تلاقی فضای رنگی Rec 2020 و محدوده‌های تلویزیون می‌باشد، که در مختصات xy تهیه شده توسط CIE در سال 1931، حاصل می‌شود.  

ماهیت این آزمون: پوشش فضای رنگی DCI P3 با توجه به استاندارد تهیه شده در سال 1976 توسط CIE در فضای دارای مختصات uv

دلیل اهمیت این آزمون: محتویات مربوط به فضای رنگی DCI P3 (شامل اچ دی آر و دیسک‌های بلوری اولترا اچ دی)

مقادیر مطلوب: > 90 درصد

مقادیر تفاوت قابل توجه: 5 درصد

فضای رنگی Rec 2020 در مختصات uv

این مختصات، توسط CIE در سال 1976 تهیه شده است.

ماهیت این آزمون: محدوده فضای رنگی Rec 2020 با توجه به مختصات uv تهیه شده توسط CIE در سال 1976

دلیل اهمیت این آزمون: محتویات مربوط به فضای رنگی Rec 2020 (شامل محتویات اچ دی آر و دیسک‌های بلو ری اولترا اچ دی)

مقادیر مطلوب: > 90 درصد

مقادیر تفاوت قابل توجه: 5 درصد

 

سایر اطلاعات

ماهیت ویژگی وسعت رنگ‌ها

این ویژگی (که بعنوان ویژگی فضای رنگی نیز شناخته می‌شود)، بازه‌ای از رنگ‌هاست، که در طیف بصری قابل مشاهده می‌باشد. رنگ‌های مشخصی، همچون نوع خاصی از رنگ‌های قرمز، سبز و آبی، بعنوان حدود بازه‌ای فرضی، در نظر گرفته می‌شوند و هر رنگی که در این حدود قرار گیرد، بعنوان جزئی از فضای رنگ‌بندی مذکور محسوب می‌شود.

فضای رنگ‌بندی توسط استانداردهای ارتباطات دوربرد سازمان‌ها، تشکیل می‌شوند و مشخصات مرتبطی را در مورد قابلیت‌های تلویزیون‌ها، ارائه می‌دهند. یک تلویزیون، باید قادر باشد تمام رنگ‌های موجود در فضای رنگ‌بندی مذکور را نمایش دهد.

در حال حاضر، سه نوع فضای رنگ‌بندی متفاوت وجود دارد که برای تلویزیون‌ها حائز اهمیت است و عبارتند از: حیطه رنگ استاندارد Rec 709، فضای رنگ‌بندی DCI P3 و Rec 2020.

Rec 709، فضای رنگ‌بندی استانداردی است که در حال حاضر در هر تلویزیونی وجود دارد و در دی وی دی‌ها، کابل‌های اچ دی، بلو ری‌ها و پخش زنده ویدئوها، بکار می‌رود. اکثر تلویزیون‌های اچ دی و اولترا اچ دی، قادر به نمایش رنگ‌هایی که در این فضای رنگ‌بندی وجود دارد، نیستند.

تعداد رنگ‌های مورد نمایش Rec 709، بالا نیست و تنها بیش از سه طیف بصری را در بر می‌گیرد. البته، محتویاتی که نمایش داده می‌شوند، در نظر بیننده مناسب خواهد بود، ولی محتویات رسانه‌ای که در آینده قابل استفاده‌اند، از فضای رنگ‌بندی گسترده‌تری برخوردارند و تنوع بیشتری در رنگ‌هایی که بینندگان مشاهده می‌کنند، ایجاد می‌نمایند. بدین ترتیب، جزئیات بیشتری نیز حاصل می‌شود و ظاهر ویدئوهای مورد نمایش نیز در نظر بینندگان، زنده‌تر خواهد بود. 

چگونگی اکتساب بهترین نتایج

چنانچه مالک تلویزیونی هستید که وسعت رنگ بالایی دارد، به توصیه‌های زیر عمل نمایید.

• جهت مشاهده رنگ‌هایی زنده‌تر و افزایش عمق آن‌ها، تنظیمات زیر را در خصوص ویدئو‌های اچ دی آر، اعمال نمایید.
• ویژگی وسعت بیشتر رنگ‌های تلویزیون را فعال سازید یا گزینه "حالت خودکار" را انتخاب نمایید و از قابلیت‌های تلویزیون خود، بصورت مناسبی استفاده کنید.در مورد تلویزیون‌های معمولی، عدم فعال‌سازی ویژگی مذکور را اعمال نمایید.

بدین ترتیب، تصویر نمایش داده شده در تلویزیون، بصورت اشباع از رنگ‌ها نخواهد بود.

در اکثر تلویزیون‌ها، جهت استفاده از ویژگی وسعت بیشتر رنگ‌ها در محتویات اچ دی آر، نیاز به اعمال هیچ‌گونه تنظیماتی وجود ندارد. در حقیقت در اکثر برندها، تنها کافی است گزینه مربوط یا "فضای رنگ‌بندی"، روی "حالت خودکار" تنظیم شده باشد.

تنظیمات مربوط

برای استفاده کامل از محتویات اچ دی آر، باید ویژگی مربوط به اوج روشنایی نقاط درخشان، در صفحه نمایش، فعال شود. لازم به ذکر است، کلیه تلویزیون‌هایی که فاقد ویژگی وسعت بیش‌تر رنگ‌ها هستند، لزوما از قابلیت افزایش اوج روشنایی نیز برخوردار نیستند.

نتیجه‌گیری

قابلیت مربوط به وسعت بیشتر رنگ‌های یک تلویزیون، نشانگر تعداد رنگ‌هایی است که در صفحه نمایش قابل مشاهده است. هرقدر این میزان، بیشتر باشد، تعداد رنگ‌های ایجاد شده توسط تلویزیون در فضای رنگ‌بندی نیز بیشتر خواهد بود. این ویژگی، تنها در خصوص محتویات اچ دی آر، همچون دیسک‌های بلوری اولترا اچ‌دی  و پخش زنده ویدئو بسیار مفید است و تفاوت‌های قابل توجهی را ایجاد می‌کند. بدین ترتیب، رنگ‌های قابل مشاهده، در مقایسه با تلویزیون‌هایی که هم اکنون در دسترس است، ظاهر زنده‌تری خواهند داشت. در این بخش، ما به آزمون تعداد وسعت رنگ‌های فضای رنگی DCI P3 و Rec 2020، می‌پردازیم، که می‌توانند تحت پوشش تلویزیون‌ها قرار گیرند.

باید ویژگی مربوط به وسعت بیش‌تر رنگ‌ها را  در زمان نمایش محتویات اچ دی آر، در تلویزیون‌هایی که از آن برخوردارند، فعال ساخت. زمانی که ویدئوهای معمولی نیز نمایش داده می‌شوند، این قابیلت نباید فعال باشد.